Izveštaj sa seminara “Strateške tužbe protiv učešća javnosti i klevete”
Advokatska komora Republike Srpske, u saradnji sa Savjetom Evrope, u okviru projekta JUFREX2 je 22. i 23. septembra 2022. godine organizovala seminar za advokate, stručne saradnike i advokatske pripravnike na temu: „Strateške tužbe protiv učešća javnosti i klevete“ u hotelu „Integra“ u Banjaluci.
Predavači na seminaru su bili Flutura Kusari, ekspert Savjeta Evrope, Svjetlana Milišić-Veličkovski, sudija Vrhovnog suda FBiH, Amir Kapetanović, sudija Suda BiH i Irena Puzić-Obradović, advokat iz Doboja.
Teme koje su obrađene na seminaru:
- Uslovi ograničavanja slobode, primjena trodijelnog testa
- Kleveta u lokalnom pravnom okviru ( zakoni o zaštiti od klevete RS, FBiH, Brčko distrikta )
- Odgovornost i sankcije novinarima
- Kleveta u praksi domaćih sudova i primjena standarda ESLjP u praksi
- Uvod u „SLAPP“ tužbe
- Kleveta i javne ličnosti i „ONLINE“ sloboda izražavanja u BiH
- Zaštita ugledaNovija presuda ustavnog suda bosne i hercegovine sa fokusaom na zaštitu dostojanstva
Seminaru su prisustvovale 103 osobe, od čega 52 osobe ženskog pola, a 51 osoba muškog pola, 67 advokata, 14 stručnih saradnika i 22 advokatska pripravnika.
Primenjen je interaktivni pristup sa mnogo primjera iz prakse. Učesnici seminara aktivno su, svojim pitanjima, dilemama i sugestijama, učestvovali u seminaru. Oba dana učesnici su imali kratke testove, rad u malim grupama i vježbe.
Nakon završetka seminara, elektronskim putem, svim članovima Advokatske komore Republike Srpske, dostavljen je materijal korišten na predavanju:
-
Prezentacije koje je koristila predavač Flutura Kusari
-
Sažetak presude Delfi protiv Estonije
-
Sažetak presude Magjar Jeti ZRT protiv Mađarske
-
Prezentacija koju je koristila predavač Svjetlana Milišić-Veličkovski
-
Predmet Bodrožić protiv Srbije
-
AP JP „Radio televizija Republike Srpske“ i Siniše Mihailovića
-
Predmet Marunić protiv Hrvatske
- Prezentacija koju je kotistila predavač Irena Puzić-Obradović
Uz dnevni red i evaluacioni list, podeljeni su član 8. i član 10. Evropske konvencije o ljudskim pravima i testovi koje su predavači pripremili za učesnike.
Evaluacija obuke pokazala je da su učesnici visokom prosečnom ocenom od 9,12 ocenili organizaciju, prezentacije, rad u malim grupama, materijal za obuku, vreme za diskusiju i plenarne sesije, diskusije i kritike.
Neki učesnici napominju da su im najkorisnija saznanja i da će ih koristiti u budućem radu:
-
Prepoznavanje SLAPP tužbi
-
Metodologija i postupnost u procjeni da li je nešto kleveta ili nije
-
Sudska praksa
-
Online sloboda izražavanja
-
Tumačenje pojedinih odbredbi Zakona o zaštiti od klevete i odredbi EKLjP,
dok neki tvrde da će im sva saznanja, stečena tokom seminara, biti korisna za budući rad.
Teme koje učesnici predlažu za neki od narednih treninga jesu:
-
Zloupotreba slobode izražavnja od strane medija
-
Arbitraža
-
Govor mržnje
-
Objave putem društvenih mreža, kleveta, dokazivanje, ograničavanje slobode izražavanja
-
Kontrola objava na platformama van evropskog kontinetna ( you tube )
-
Postupanje u slučaju zloupotrebe slobode izražavanja ( u slučaju blogera )
-
Izražavnje u smislu neverbalne komunikacije
-
Zaštita uzbunjivača/zviždača
-
Tužbeni zahtjevi vezani za klevetu ( portali, mediji, novine, platforme i sl. )
-
Pojedinci kao tužitelji na Facebooku tzv. „factchekeri“
Predsednica Komisije za edukaciju
Irena Puzić-Obradović, advokat iz Doboja
Tehnički sekretar Zbora advokata Bijeljina
Dragana Radošević, dipl. ekonomista